[ Pobierz całość w formacie PDF ]
91
Zledztwo wstępne, tj. praeiudicium, brało pod uwagę tylko pewne zarzuty w stosunku
do kwestora Cezara, dopiero gdyby kwestor został uznany winnym, śledztwo objęłoby
także całą działalność Cezara.
92
Luca, miejscowość w północnej Etrurii, należała już do prowincji Cezara, tj. do
Galii Przedalpejskiej (Cisalpina). Spotkanie triumwirów odbyło się w kwietniu 56 r.
93
Cnaeus Pompeius M a g n u s, ur. w r. 106 przed n.e., znakomity wódz rzymski,
uzyskał triumf w r. 79 przed n.e. za zwycięstwa w Afryce nad Numidią; walczył
zwycięsko z Sertoriuszem w 77/76 r. i podbił Hiszpanię w r. 72. Triumf nad Hiszpanią
odbył w r. 71. Konsulem został razem z Krassusem w r. 70. Uzyskał w r. 61 imperium
bez żadnych ograniczeń na trzy lata celem zniszczenia korsarzy grasujących po Morzu
Zródziemnym, a mających gniazdo obronne na brzegach Cylicji w Azji Mniejszej.
Zwycięsko ukończył wojnę w trzy miesiące. Wreszcie w r. 66 powierzono nu naczelne
dowództwo w wojnie z Mitrydatesem Eupatorem, które sprawował dotychczas
Lukullus. Dalsze dzieje Pompejusza przedstawiono w związku z żywotem Cezara.
94
Zostali konsulami na r. 55 i przeprowadzili uchwałę ludu, przedłużającą
namiestnictwo Cezara do l marca 50 r.
95
Od państwa otrzymał cztery legiony oraz garnizony Galii i Ilirii. liczbę legionów
podniósł do dziesięciu.
96
Alauda po galicku znaczy skowronek.
97
Na 55 dni.
98
Tzn. około 43400000 franków w złocie, licząc sestercję jako 1,085 franka.
99
Gergowia, miasto Arwenów w Akwitanii galickiej koło Clermont, 52 r.
100
Quintus Titurius Sabinus. legat Cezara; zginął w r. 54 przed n.e. w walce z
Ambioryksem, królem Eburonów. Eburonowie mieszkali między rzekami Renem i
Mozą.
101
Lucius Aurunculeius Cotta, legat Cezara, zginął razem z Tyturiuszem.
102
Matkę Aurelię oraz córkę Julię przy porodzie. Zwłoki Julii, wedle Plutarcha (%7ływ.
Cez. XXIII), zaniósł lud na własnych ramionach na Pole Marsowe i tam ją pochowano
we wrześniu r. 54 przed n.e. Więz rodzinna między Cezarem a Pompejuszem, me/.em
Julii, uległa osłabieniu.
103
20 stycznia 52 r. przed n.e. wywiązała się bójka uliczna na drodze Apijśkiej koło
miasteczka Bovillae między ludzmi Klodiusza, który kandydował na pretora na r. 52, a
ludzmi Milona, który kandydował na konsula na rok 52; ten rok zaczął bez wyboru
wyższych urzędników. Klodiusz został zraniony, a na rozkaz samego Milona dobity.
Ciało Klodiusza tłum spalił z czcią na stosie. Od ognia spłonęła curia Hostilia.
104
Senat wybrał Pompejusza konsulem bez kolegi, tj. consul sine collega. już
na marzec 52r.przed n.e.
105
Ale Pompejusz odmówił. Wkrótce natomiast po objęciu konsulatu (r. 52) ożenił się
z Kornelią, której ojcem był arystokrata Quintus Caecilius Metellus Pius Scipio; jego
przybrał Pompejusz za kolegę w konsulacie od l sierpnia 52 r.
106
Siostra Cezara, Julia, wyszła za mąż za M. Atiusza Balbusa i miała z nim córkę
Atię, która z kolei wyszła za mąż za Gajusa Oktawiusza. Z tego małżeństwa było
dwoje dzieci: O k t a w i a, zamężna za Gajusem Klaudiuszem Marcellem, konsulem z
r. 50, i G a j us Oktawiusz (pózniejszy cesarz August). Oktawia potem wyszła za mąż
za Marka Antoniusza.
107
F a u s t u s Cornelius Sulla, syn Korneliusza Sulli dyktatora; jego żoną została
Pompeja, córka Pompejusza.
108
Marcus C l a u d i u s Marcellus, wróg Cezara, konsul z r. 51 przed n.e.
109
Ustawa o uprawnieniach urzędników (lex Pompeia de iure magistratuum) głosiła,
że do ubiegania się o urząd bezwzględnie wymagana jest obecność kandydata w
Rzymie.
110
Novum Comum, miasto Galii Przedalpejskiej, na północ od Padu, ojczyzna Pliniusza
Młodszego, dzisiaj Como. Odbudował je Cezar w r. 59, osadzając tu 5000 kolonistów.
111
Servius Sulpicius Lemonia Rufus, konsul w 51 r. przed n.e. Znakomity mówca ze
szkoły Molona, wybitny znawca teoretyczny i praktyczny prawa.
112
W r. 50 przed n.e.
113
Caius Claudius Marcellus, konsul z r. 50. Lucius Aemilius Paullus, konsul z r. 50,
został zjednany przez Cezara olbrzymią sumą 1500 talentów, tj. około 9 milionów
sestercjów, którą przeznaczył na budowę słynnej basilica Aemilia na Forum Romanum.
114
Caius Scribonius Curio, trybun ludowy z r. 50, przekupiony przez Cezara zapłatą
olbrzymiego długu 60 milionów sestercjów. Kiedy l marca 50 r. konsul G. Klaudiusz
Marcellus wystąpił ze sprawą namiestnictwa Galii, Kurion postawił wniosek, aby
zarówno Pompejusz, jak Cezar usunęli się w zacisze domowe. Wreszcie l grudnia 50 r.
nastąpiło głosowanie nad wnioskiem Kuriona. Uchwalono, że obydwaj mają złożyć
komendę. Wówczas konsul Caius Claudius Marcellus w dniu 4 grudnia 50 r. wezwał
Pompejusza do ratowania rzeczypospolitej.
115
Lucius Cornelius Lentulus i Caius Claudius Marcellus (brat M. Marcella,
konsula z r. 51).
117
I stycznia 49 r. Kurion wręczy} pismo Cezara konsulom, a 7 stycznia senat uchwalił
senatus consultum ultimum: Cezar ma zrzec się dowództwa, inaczej zostanie uznany za
wroga państwa. Na jego następcę przeznaczono Lucjusza Domicjusza Ahenobarba
(konsula z r. 54).
118
Rawenna, najbardziej na południe wysunięte miasto w prowincji Cezara.
119
Trybunowie ludowi, zwolennicy Cezara: Marek Antoniusz i Kwintus Kasjusz
Longinus.
120
Titus Annius Milo Papianus, trybun ludowy z r. 57 przed n.e., pretor z r. 55. Sąd nad
Milonem (8 kwietnia 52 r.) w sprawie zabójstwa Klodiusza skazał go na wygnanie
(mimo obrony Cycerona), jego dobra skonfiskowano.
121
Caius Asinius Poili o, wierny sojusznik Cezara, pretor w r. 45 przed n.e.. konsul w r.
40. Patron Wergilego. Przy świątyni Libertas w Rzymie ufundował pierwsza bibliotekę
publiczną, napisał nie zachowaną historię wojen domowych w 17 (?) ks. Umarł w r. 5
n.e.
122
Do Arminum nad Adriatykiem w Umbrii, pierwszego miasta w Italii. Na drodze z
prowincji Cezara, dziś Rimini
123
Stało się to 10 stycznia 49 roku
124
Gest właściwy starozytnym, gdy chcieli wyrazić ból
125
tzn. 400 000 sestercjów, gdyż stany rzymskie miały określony cenzus majątkowy
126
Odznaką stanu rycerskiego [ekwitów] był pierścień złoty, który ekwici na lewej ręce
127
Lucius Domitius Ahenobarbus (wspomniany już w uw. 89 i 117) zamknął się z 30
kohortami w Korfinium (kraj Pelignów w środkowo-wschodniej Italii). Tu wytrzymał
oblężenie wojsk Cezara przez sześć dni (15-21 lutego 49dr.); Cezar puścił go wolno.
Domicjusz przekonań nie zmienił aż do bitwy pod Farsalos (48 r.), tam podczas
ucieczki zginął.
128
Pompejusz opuścił Rzym i senat 17 stycznia 49 r. przed n.e. Senat pospieszył za
nim. Z 50 kohort, jakie Pompejusz miał przy sobie, 30 dał konsulom. Wylądowali w
Dyrrachium w Ilirii 4 marca 49 r. Mimo ataków Cezara sam z kolei zdołał odpłynąć 17
marca 49 r.
129
Wyłamać kazał najpierw zamki do skarbu państwowego. Sam Cezar, De bello dviii
[ Pobierz całość w formacie PDF ]